هلند (زانس سخانس) Netherlands_Zaanse Schans

 برای دیدن ویدیو ها و عکس های بیشتر به صفحه اینستاگرام من مراجعه کنید 

 

http://instagram.com/mehdi.abdi1357

 

 

 

 

هلند  : زانس سخانس      Zaanse Schans    

 

 

سفر به دهکده آسیاب های بادی

 

 

دهکده دیگری که در سفر هلند از آن دیدن کردم زانس سخانس نام داشت (خودم هم خیلی تمرین کردم تا نام این دهکده را درست تلفظ کنم)  در روستای مارکن به دنبال داستان کفش های چوبی بودم و اینجا به دنبال آسیاب های معروف هلند و البته تست پنیرهای هلندی.

 

 

واژه زانس اشاره به نام رودخانه زان  در آن منطقه دارد و سخانس به معنای حفاظ است. و دلیل این نامگذاری به پیدایش روستا برمیگردد ، گفته میشود این شهر توسط دیدریک سونویDiederik Sonoy  در سال ۱۵۷۴ میلادی بنا شد تا محلی برای جلوگیری از پیشروی سپاهیان اسپانیایی باشد.

 

 

این دهکده در فاصله ۲۰ دقیقه ای آمستردام است و شهرت عمده آن به دلیل آسیاب های آن  ، طبق تحقیقی که انجام دادم ۲۵۰ سال پیش، حدود  ۶۰۰ آسیاب بادی در کنار رودخانه زان ساخته شد و نخستین منطقه صنعتی هلند و به گفته بعضی سایت  ها  ،نخستین منطقه صنعتی  اروپا ایجاد شد. بین سالهای۱۹۷۴-۱۹۶۱ آسیاب‌های بادی و خانه‌های چوبی بازسازی شد تا منطقه به یک منطقه گردشگری تبدیل شود  .هر چند موقع صحبت از آسیاب همیشه به دوستان هلندی ام میگویم وجود آسیاب هایتان را مدیون ایران هستند چون تاریخچه آسیاب در ایران مربوط به سلسله ساسانیان و قبل از آن تاریخ میشود و برای مثال هم میگویم یکی از سوالات امتحان تاریخ ما در دوران مدرسه نحوه کشته شدن یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی به دست یک آسیابان بوده پس قدمت آسیاب در ایران از همین نکته مشخص است و شما آسیاب هایتان را از ما کپی کرده اید .

 

 

آسیاب ها در هلند کاربرد ویژه ای داشتند و این داستان جالب این دهکده است .همیشه در سفرها در مورد فرهنگ گذشته کشورها کنجکاو هستم ، وقتی در مورد هلند میپرسیدم  دوستم به ضرب المثلی اشاره کرد که سخت کوشی هلندی در آن نهفته بود : خدا زمین را آفرید و هلندی ها ، هلند را .

 

 

 کشور هلند به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی همیشه دست خوش طوفان و سیل بوده و مردم هلند از دیرباز در حال مبارزه با آب بوده اند و قسمت عمده خاک هلند به دلیل وجود سدها و راهکارهای دیگر است که به شکل خشکی وجود دارد .

 

 

کاربری اصلی آسیاب های بادی در هلند تامین نیروی لازم برای پمپاژ آب از زمین های پست به سد ها بوده طوریکه زمین مناسب برای کشاورزی ایجاد کنند.در حالیکه هلندی‌ها برای افزایش اراضی خود به درون آب پیشروی‌ می‌کردند، دست به ساخت دو چیز زدند، یکی سیستم کانال‌های موازی و دیگری آسیاب‌های بادی. در اینجا این مسئله بسیار مهم بود که زمین‌های جدید خشک بمانند و بعدها به زیر آب نروند.

 

 

در گذشته  هلند کشوری با ۱۰,۰۰۰ آسیاب‌ بادی  نامیده می‌شده و امروزه ، تعداد این آسیاب‌ها به ۱۰۰۰ عدد رسیده ، اما هنوز هم هلند بیشتر از کشورهای دیگر دنیا آسیاب‌های بادی دارد  . اهمیت این آسیاب ها به قدری است که در هلند یک روز را (۱۱ مه) به نام «روز ملی آسیاب بادی» نام گذاری کرده‌اند .

 

 

ساختار دهکده جوری بود که باید اتومبیل را در پارکینک پارک میکردم  و وارد مجموعه می شدم آسیاب ها را به محض ورود میشد دید و بعد خانه های معروف هلندی ، ساختار دهکده هم مثل بقیه روستاهای هلند ،  خانه ها همراه با حیاط های بزرگ که مرز آنها با نرده های چوبی مشخص میشد و حیواناتی که  در اطراف خانه ها پرسه میزدند و داخل کانال ها هم تعداد زیادی از پرندگان آبزی به چشم میخورد.

 

 

زانس هشت آسیاب داشت که هر کدام نامی داشتند و برای بازدید از بعضی از آنها و نحوه کارکردن آنها میشد بلیط تهیه کرد و وارد ساختمان آسیاب شد تمام آسیاب ها در یک امتداد بودند و برای دیدن آنها فقط لازم بود  در امتداد یک پیاده رو قدم بزنم .

 

 

درجایی میخواندم که این آسیاب ها دیگر کاربرد گذشته را ندارند و به شکل یک میراث فرهنگی در آمده اند ولی چیزی که من در روز بازدید دیدم این بود که این آسیاب ها دیگر احتیاجی به چرخش پره ها  ندارند آنها به همین شکل برای هلند پول ساز هستند سالانه میلیون ها توریست فقط به دلیل همین آسیاب ها از این روستاها بازدید میکنند.

 

 

بعد از قدم زدن در دهکده و لذت بردن از خانه ها و آسیاب ها نوبت تست پنیر بود .هلندی ها در هر سه مورد تولید ، صادرات و مصرف پنیر جزء پنج کشور اول دنیا هستند و مشهورترین پنیر در هلند پنیر (گودا – خاودا) نام دارد که خاودا نام شهر کوچکی در جنوب رتردام است .شنیده بودم ایتالیا صاحب بیشترین برند پنیر دنیاست ولی دنیای پنیری که من در فروشگاه این دهکده دیدم مثال زدنی بود پنیر با هزاران طعم ، با اشتیاق خیلی از آنها را تست کردم ولی متاسفانه انتخاب بهترین بسیار دشوار بود .

 

 

 

و به این شکل داستان آسیاب های این دهکده و پنیرهاش به اتمام رسید هر چند جسته و گریخته از یک سری آسیاب در نقاط مختلف هلند بازدید کردم و داستان تست پنیر هم به کشورهای فرانسه و ایتالیا و سوییس کشیده شد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

هلند (مارکن) Netherlands_Marken

 برای دیدن ویدیو ها و عکس های بیشتر به صفحه اینستاگرام من مراجعه کنید 

 

http://instagram.com/mehdi.abdi1357

 

 

 

 

هلند :  دهکده مارکن Marken

 

 

سفر به دنیای کفش های چوبی

 

 

یکی از جاذبه های اصلی سفر آشنایی با اقوام و رسوم کشورهای دیگر است و مهمترین کار در این راستا بازدید از روستاهای هر کشور می باشد  ، چرا که  معمولا روستاها فرهنگ قدیمی شان را حفظ میکنند . تقریبا در تمامی سفرهایم به روستاهای معروف در کشورهای مقصد سفر کرده ام .

 

 

 اگر زیاد سفر کنید از روی شکل لباس مردم  و معماری خانه ها میتوانید تشخیص دهید که این نشانه ها متعلق به چه کشور و فرهنگی  هستند  .هر کدام از ما شاید ده ها فیلم و عکس در مورد سالهای دور کشورهای مختلف دیده باشیم ولی اگر نام کشور در ابتدای فیلم یا در زیر عکس ذکر نشود تشخیص اینکه این فیلم یا عکس  مربوط به گذشته کدام کشور است مشکل است ، در صورتیکه روستا گردی را به برنامه سفرهایتان اضافه کنید این مشکل به حداقل میرسد .

 

 

شاخصه اصلی روستاهای هلند ، کفش های چوبی ، معماری خاص خانه ها که فیشرمن نامیده میشوند و آسیاب های بادی هستند و جالب اینکه ، با اینکه این مکان ها روستا نامیده میشوند ولی برخلاف روستاهای ایران که در بیشتر آنها زندگی بسیار ساده است ، در آنها زندگی مدرن جریان دارد .وقتی از روستاهای ایران بازدید میکنید کاملا متوجه دید خاص افراد محلی نسبت به توریست ها می شوید  ولی در کشورهای اروپایی ، بازدید گردشگرها از روستاها امری کاملا طبیعی است  .من در سفر به هلند از دو روستا بازدید کردم به نام های مارکن و زانس شخانس که هر دو فوق العاده زیبا بودند .در این مطلب در مورد روستای مارکن مینویسم و در مطلب بعد در مورد زانس سخانس.

 

 

طبق تحقیق من مارکن روستایی است با جمعیت حدود  ۱۸۰۰ نفر در استان هلند شمالی و در نزدیکی آمستردام که در گذشته به شکل یک جزیره بوده و بعد از احداث جاده ای در سال 1957 به شبه جزیره تبدیل شده .

 

 

خوش شانس بودم که در روز بازدید آسمان کاملا صاف و آبی بود و بهترین نور را برای عکاسی داشتم

 

 

باید از فانوس دریایی ، کلیسا ، موزه بازدید میکردم  و داستان کفشهای چوبی هلند که کلومپِن نامیده میشدند را از زبان مردم روستا میشنیدم . به دلیل داستان جالب کفش ها بیشتر مطالب این دهکده را به این موضوع اختصاص دادم .

 

 

راه های روستا باریک و خانه ها به شکل عجیبی تمیز بودند انگار قبل از رسیدن من رنگ شده بودند ، روز خلوتی بود و میشد از نزدیک با زندگی مردم روستا آشنا شد ساختار خانه ها تقریبا به یک شکل بود با رنگ های متفاوت ، داخل روستا کانال های آب بود که برای تردد از روی آنها پل هایی درست کرده بودند و داخل بعضی از این کانال ها یک سری قایق وجود داشت که فکر میکنم بیشتر کاربرد تفریحی و تزیینی داشتند .بعد از 300 متر وارد اولین مغازه شدم که سوغاتی میفروخت ، انواع صنایع دستی را میشد در مغازه دید حدود ده دقیقه آنجا بودم و بعد به راهم ادامه دادم دیدن موزه و کلیسایی که معروفیتش به خاطر کشتی‌های چوبی مدل داخل آن بود آنچنان که باید برایم جذاب نبود هر چند راه رفتن در کوچه های روستا تجربه ای بود بینظیر ولی بیشتر تمایل داشتم به سمت کارخانه کفش های چوبی بروم .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جالبترین قسمت روستا وجود کارخانه ی کفش های چوبی Wooden Shoe Factory بود ،جایی که از نزدیک با نحوه تولید کفش های چوبی هلندی که کلومپِن (Klompen)نامیده میشوند دیدن کردم . پیرمردی در نزدیکی کارخانه بود کنجکاو بودم در مورد این کفش ها بیشتر بدانم هر چند تحقیق زیادی در این مورد انجام داده بودم ولی تجربیات یک محلی خیلی ارزشمند است نامش یان بود ، پای قصه او نشستم که خیلی خوب انگلیسی صحبت میکرد هرچند طبق تجربه من هلند های بهترین کشور اروپایی هستند که بعد از زبان خودشان انگلیسی را خیلی خوب صحبت میکنند .

 

قبل از شروع داستان یک توضیح خلاصه از این که کلمپین چیست مینویسم ، کلومپِن کفش‌های چوبی‌ای‌ است که از اواسط قرون وسطی در بخش‌هایی از اروپا توسط دهقانان برای کار در مزرعه و یا راه رفتن روی برف و گِل درست شد. از نام‌‌های دیگر این نوع کفش‌ها کنده توخالی(holleblok) است که با توجه به شکل کفش ها در قدیم به این نام ، نامیده میشدند.

 

 

تاریخ حدودی استفاده از کفش ها به سال ۱۲۰۰ تخمین زده میشود . کفش ها امروزه مثل گذشته کاربرد ندارند ولی امروزه از آنها به عنوان یکی از سوغات اصلی هلند و قسمتی از لباس سنتی هلندی‌ها نیز شناخته می‌شود ، سایر نشانه های این لباس کلاه های سفید قایقی شکل , دامن های مشکی , پیش بند رنگی است . همچنین در رقص های سنتی هلند(فولکلور) که بورِن‌دانسِن Boerendansen (رقص کشاورز) و یا کلومپِن دانسن (Klompendansen ) نیز نامیده می‌شود، استفاده می‌گردد.

 

 

خوب بعد از این توضیح نوبت داستان پیرمرد خوشکلام مارکنی میرسد ، داستان از این جا شروع میشود که در زمان های قدیم که هوا سرد میشده و آب ها یخ میزده ، مردم روستا برای تردد در خیلی از مواقع مجبور به راه رفتن روی یخ ها بودند و به این شکل برای حل این مشکل این کفش ها ساخته شدند که برای راه رفتن یا سر خوردن  روی یخ مناسب بودند .

 

 

طبقه مرفع برای راحتی بیشتر در داخل و خارج کفش ها از چرم استفاده میکردند و کشاورزان از علف ، این کار کفش ها را در تابستان خنک و در زمستان گرم میکرده وتقریباً می‌توان گفت طبقۀ اجتماعی مردم را با نوع کفش‌های چوبی که به پا داشتند، می‌شناختند.

 

 

ازدواج به سبک مارکنی

 

 

مردم مارکن رسم جالبی برای عروسی داشتند یکی از مراسم رایج این بوده که داماد باید برای عروس قبل از ازدواج کلومپِن  هدیه دهد.عروس هم این کفش را فقط در روز عروسی به پا میکرده و بعد به عنوان یادگاری از عروسی نگه میداشته .

 

 

در گذشته که کارخانه ای برای تولید کفش ها نبوده ، تولید کفش با دست انجام میشده و برای زیبایی بیشتر روی آنها حکاکی میکردند که این حکاکی معمولا نمادهای مذهبی یا عشق بوده در بعضی مواقع هم آقای داماد خلاقیت به خرج میداده و  نام عروس و داماد و تاریخ ازدواج‌شان را روی آن حک می‌کرده.

 

 

 

 

 

کفش های روز تعطیل و جشن

 

 

یان میگفت کفش‌های که مردم در روز یکشنبه می پوشیدند با روزهای دیگر فرق داشته و به قول ما ایرانی ها کفش های پلو خوری بوده با حکاکی های زیبا .

 

 

میگفت خیلی ها نام شان را هم روی کفش حک میکردند که مبادا کفش شان با کفش دیگر اشتباه شود و یا گم شود ، یاد دوران سربازی افتادم که روی زبانه پوتین هایمان ، نام مان را مینوشتیم تا پوتین هایمان با پوتین کسی اشتباه نشود .

 

 

گرچه در حال حاضر پوشیدن این کفش‌ها در هلند مرسوم نیست ولی تقریبا سه میلیون جفت کلومپِن هر ساله در هلند ساخته می شوند تا به عنوان سوغات در سراسر هلند به فروش برسد ، با این حال برخی از کشاورزان و باغبانها هنوز هم از این کفش ها استفاده می کنند و استفاده از آنها را برای سلامت پا مفید میدانند.

 

 

 تفاوت بزرگ این کفش ها با گذشته فقط در نحوه تولید آنهاست امروزه این کفش ها در کارخانه های مجهز تولید میشوند نه به صورت دستی ، ولی این سوال پیش می آید که آیا کارخانه میتواند آن حس خوبی که کارگران برای ساخت این کفش ها به خریداران انتقال میدادند را انتقال دهند.

 

 

 

متاسفانه در این سفر نشد در مراسم رقص کشاورزان باشم تا از نزدیک با این مراسم آشنا شوم ولی در سفر بعد به هلند حتما این کار را انجام خواهم داد .