زاگرب : قسمت دوم

سفرنامه زاگرب :قسمت دوم 

کلیسای جامع زاگرب و قدیمی‌ترین نمونه‌ الفبای اسلاو

بعد از دیدن بازار میوه  ، با تَصَوری که از عکس کلیسای جامع در پشت اسکناس 1000 کونایی داشتم به سمت کلیسای جامع زاگرب حرکت کردم  . مناره‌های بلند این کلیسا در فهرست 10 مناره بلند جهان قرار دارد و کلیسای زاگرب را با ارتفاع 108 متر  ، به بلندترین بنای کرواسی تبدیل کرده است . کلیسایی قرن سیزدهمی که از زمان ساخت تا به امروز شاهد کلی اتفاق ناگوار بوده و چند باری آسیب جدی دیده ، ولی دوباره بازسازی شده .

هر چه به کلیسا نزدیکتر میشدم ارتفاعش بیشتر به چشم می آمد . تا اینکه به ورودی کلیسا رسیدم . فکر میکنم تمام کسانی که میخواهند وارد کلیسا شوند توقفی در جلوی ورودی دارند ، دوربینشان را آماده میکنند و شروع به عکس گرفتن از فیگورها و طراحی فوق العاده   سر در کلیسا میکنند  . من هم بعد از گرفتن کلی عکس وارد کلیسا شدم . معماری فضای داخلی مثل خیلی از کلیساهای دیگر اروپایی بود که قبلا دیده بودم .ولی در اطراف راهروی وسیع داخل کلیسا که ظرفیت بیش از 5000 نفر را دارد  دو اثر این کلیسا را خاص میکند .

اولین نمونه‌های حروف الفبای اسلاو که به قرن 9 تعلق دارد، برجسته‌ترین اثر این کلیسا است که روی یکی از دیوارهای کلیسا قرار دارد . الفبایی عجیب که طبیعتا نه میتوانستم آن را بخوانم و نه حسی نسبت به آن داشتم ، نمیدانم وقتی یک کروات خط فارسی را میبیند همین حس را دارد یا نه ولی میدانم اگر یک تابلوی خطاطی زیبا را ببیند با اینکه نمیتواند آن را بخواند ولی غرق در هنرش خواهد شد .

در گذشته های دور که که زبان و خط کلیسا لاتین بوده  ارتباط بین کشیش ها و مردم سخت میشده  و برای برطرف کردن این مشکل و گسترش مسیحیت در این مناطق  ، الفبای جدید ساخته شده  و به خاطر شباهت این الفبای ساخته شده به زبان و گویش مردم محلی ، یادگیری و ارتباط با آن برای  مردم راحت‌تر میشده .

دیدن یکی از نقاشی های آلبرشت دورِر در این کلیسا هم برایم جالب بود . نقاشی که ، در نورنبرگ آلمان از موزه و خانه اش بازدید داشتم و حالا حدود 700 کیلومتر دورتر از خانه این نقاشی داخل این کلیسا بود . حال اینکه  چطور این مسیر را طی کرده بود تا به اینجا برسد هم مسلماً داستانی دارد  شنیدنی .

از کلیسا به سمت خیابان  تکالچیچه وا  (نوشتن تلفظ درست با حروف الفبای فارسی مشکل است )  Tkalčićeva حرکت کردم  . مجسمه  زاگورکا Marija Juric Zagorka  چهارمین مجسمه ای بود که میدیدم . زاگورکا ، اولین روزنامه نگار زن و نویسنده محبوب کرواسی  است .

به رسم تمام سفرها در یکی از کافه های این خیابان نشستم و قهوه سفارش دادم ، قهوه های کرواسی مثل خیلی از موارد دیگر در این کشور خوش نام هستند . حدس زدم اگر تمام این کافه ها را بگردم نسخه های بیشماری از  نوزده رمان زاگورکا خواهم یافت . برخلاف من که نه کتابی از او خوانده بودم و نه قبل از سفر به کرواسی میشناختمش ، خیلی ها که برای نوشیدن قهو ه به این خیابان می آیند ، او را به خوبی میشناسند .  بعد از نوشیدن قهوه  به سمت پله های معروف زاگرب با نام  Zagreb's Stairway to Heaven حرکت کردم. پله هایی که با توجه به تعبیر نامشان به سمت بهشت میروند.

مرکز شهر زاگرب دو بخش دارد بالا شهر و و پایین شهر البته فکر نمیکنم این القاب به خاطر اختلاف طبقاتی یا اختلاف اقتصادی باشد بلکه  به معنای واقعی کلمه  و نشانه اختلاف ارتفاع است . پایین شهر معماری امروزی دارد و بالاشهر ،  بخش قدیمی است.

پله ها را یکی ، یکی بالا رفتم ، تعداشان زیاد بود فکر میکنم جذابیتش بیشتر برای بازدید کننده های شهر باشد و مردمی که اینجا زندگی میکنند باید به فکر راه دیگری برای ارتباط این دو محله باشند . بالا و پایین رفتن از این پله ها برای یک بار خوب است ولی فکر نمیکنم تکرارش اصلا خوشایند باشد .

پا به منطقه ی قرون وسطایی زاگرب گذاشتم و روی سنگ فرش  خیابان شروع به قدم زدن کردم تا به  دروازه کامِنیتا وِراتا (The Kamenita Vrata) ،  به معنای دروازه سنگی رسیدم .

تنها دروازه‌ی باقی مانده از گذشته ، سه دروازه‌ی  دیگر به مرور زمان تخریب شده بودند . داخل دروازه زیارتگاه کوچکی با  شمع های روشن  بود  و دقیقا  دست نخورده گویی زمان کاملا در این دروازه متوقف شده بود .  بعد از گذشتن از دروازه به گُرز بالای آن نگاه کردم  ، گرزی که معروف به  تله جادوگرهاست .افسانه ها میگویند  شب ها وقتی جادوگری  سوار جارویش  از اینجا رد می شده ،  به این گرز گیر میکرده و امنیت شهر حفظ میشده . و چنین نکته های کوچک و افسانه ایی جذابیت این تکه از زاگرب را برایم بیشتر میکرد .

کلیسای بعدی کلیسای قرون وسطایی سنت مارک با  بام رنگی معروفش  بود ، کلیسایی که  عکس های زیادی از آن در اینترنت دیده بودم . و سال ساختش به   قرن ۱۳ میلادی  برمیگشت .

گفته میشود روبروی کلیسا ستون شرم قرار داشته که به دستور قاضی آن زمان ، مردم گناهکار برای مجازات به آن بسته می شدند.  و معروفترین آنها  Matija Gubec رهبر شورشیان دهقان بوده .که وقتی داستانش را شنیدم ناخودآگاه به یاد اسپارتاکوس افتادم .

روی کاشی کاری رنگی سقف کلیسا دو نشان در داخل سپر هستند یکی  نشان ملی زاگرب (قلعه سفید روی  زمینه قرمز) و دیگری پادشاهی سه گانه کرواسی، اسلوونی و دالماتیا  . در مقابل این کلیسا هم مثل کلیسای اصلی زاگرب اولین کاری که بازدید کنندگان ناخودآگاه انجام میدهند  آماده  کردن دوربین و عکس گرفتن است .هر دو باری که در کرواسی بودم دَر کلیسا بسته بود و نتوانستم داخل آن را ببینم ، شاید در بار سومِ سفر به زاگرب این اتفاق بیفتد .

بازدید از زاگرب داشت به لحظه های آخر خود میرسید . برج قرن سیزدهمی  لوترشاک Lotrščak)  (ایستگاه آخر بازدید از زاگرب بود . برجی که برای محافظت از شهر ساخته شده بود و وقتی در کنارش ایستادم نمایی زیبا از شهر زاگرب داشتم .

طبق تاریخ  در زمان‌های قدیم این برج ناقوسی داشته که هر شب قبل از بسته شدن دروازه به صدا در می‌آمده تا به کسانی که بیرون شهر بودند هشدار دهد  . فکر کنم در آن لحظه  در گوشم صدای این ناقوس را میشنیدم که هشدار میداد زمان زیادی در سطح شهر پیاده روی داشته ام و باید برگردم .

برای برگشت یا باید از یکی از قدیمی ترین فونیکولارهای دنیا با طول ۶۶ متر  استفاده میکردم یا باز هم با پای پیاده از پله ها برمیگشتم ، چون دوست داشتم زمان بیشتری از شهر لذت ببرم از پله ها  به سمت میدان یلاچیچ برگشتم و بعد به سمت ایستگاه راه آهن .

زمان زیادی گذشته بود و سفر کوتاهی از قرن بیستم تا قرن سیزدهم در زاگرب داشتم و مثل همیشه لذت بردم  .تیک بازدید از زاگرب دوست داشتنی را هم در دفترچه سفرهایم زدم و حالا باید به شهر بعد فکر میکردم .